کافه‌های معروف در طول تاریخ و اهمیت فرهنگی آنها
خانه‌های قهوه یا همان کافه‌های معروف جهان، بیش از مکان‌هایی برای نوشیدن قهوه هستند. کافه های معروف جهان در طول تاریخ، مرکز تحولات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بوده‌اند. در این فضاها بود که انقلاب‌ها شکل گرفت، آثار ادبی ماندگار خلق شد و هنرمندان از یکدیگر الهام گرفتند.
سفر به دنیای کافه های معروف جهان، سفری است در زمان و مکان. از کوچه‌های باریک استانبول قدیم تا خیابان‌های سنگفرش پاریس، از میدان‌های پرشکوه ونیز تا کافه‌های دنج وین، هر کدام از کافه های معروف جهان روایتگر داستانی منحصر به خود است. امروز، وقتی پا به یک کافه تاریخی می‌گذاریم، گویی از دریچه‌ای به گذشته می‌نگریم و صدای گفتگوهای داغ روشنفکران و هنرمندان را می‌شنویم.
سرآغاز فرهنگ کافه‌نشینی در جهان اسلام
کیوا هان: نخستین کافه ثبت شده جهان
تاریخ نخستین کافه جهان به سال ۱۴۷۵ در قسطنطنیه (استانبول امروزی) بازمی‌گردد. کیوا هان، که در محله سلطان احمد قرار داشت، به سرعت به مرکزی برای گفتگوهای سیاسی و اجتماعی تبدیل شد. در این کافه، قهوه ترک با روش سنتی در جزوه‌های مسی دم می‌شد و مشتریان ساعت‌ها به بحث درباره مسائل روز می‌پرداختند.
قدرت اجتماعی کافه‌ها چنان بود که سلطان مراد چهارم در سال ۱۶۳۳ نوشیدن قهوه را جرمی مستوجب مرگ اعلام کرد. با این حال، فرهنگ کافه‌نشینی چنان در جامعه ریشه دوانده بود که حتی این فرمان سختگیرانه نیز نتوانست مانع گسترش آن شود.
تحمیس قهوه‌سی: میراث بیزانس
کافه تحمیس در غازی‌عنتاب، نخستین کافه بیزانسی جهان بود که در سال ۱۶۳۵ افتتاح شد. این کافه تاریخی با معماری خاص خود، ترکیبی از سنت‌های عثمانی و بیزانسی را به نمایش می‌گذارد. سقف‌های بلند چوبی، پنجره‌های رنگی و چراغ‌های آویز، فضایی رویایی خلق کرده‌اند.
امروزه تحمیس یکی از کافه های معروف جهان است و به فعالیت خود ادامه می‌دهد و علاوه بر قهوه‌های سنتی، نوشیدنی به نام منگیچ قهوه‌سی سرو می‌کند که با پسته تهیه می‌شود. موسیقی زنده سنتی ترکی و عطر قهوه تازه دم، تجربه‌ای اصیل از فرهنگ کافه‌نشینی خاورمیانه را برای بازدیدکنندگان رقم می‌زند.
عصر طلایی کافه‌های اروپایی
کافه لو پروکوپ: قلب روشنفکری پاریس
کافه لو پروکوپ پاریس، تاسیس شده در سال ۱۶۸۶، طولانی‌ترین سابقه فعالیت در میان کافه‌های غربی را دارد. این کافه که توسط یک مهاجر سیسیلی در محله سن‌ژرمن‌ده‌پره راه‌اندازی شد، به زودی به پاتوق روشنفکران و هنرمندان تبدیل شد. دیوارهای این کافه شاهد گفتگوهای داغ ولتر، دیدرو، روسو و بسیاری دیگر از متفکران عصر روشنگری بود. در قرن نوزدهم، لو پروکوپ میزبان نسل جدیدی از نویسندگان و هنرمندان شد.
ویکتور هوگو، آلفرد دو موسه، اونوره دو بالزاک و پل ورلن از مشتریان دائمی این کافه بودند. نقاشان اغلب هزینه قهوه خود را با تابلوهایشان می‌پرداختند و برخی از این آثار هنوز هم دیوارهای کافه را می‌آراید. امروز، گرچه بیشتر گردشگران به این کافه می‌آیند، اما هنوز می‌توان روح روزهای پرشور گذشته را در فضای آن حس کرد.
کافه فلوریان: جواهر میدان سن مارکو
کافه فلوریان ونیز که در ۲۹ دسامبر ۱۷۲۰ توسط فلوریانو فرانچسکونی افتتاح شد، انقلابی در فرهنگ کافه‌نشینی به پا کرد. این نخستین کافه‌ای بود که به زنان اجازه ورود می‌داد و با این کار، گامی مهم در مسیر برابری جنسیتی برداشت. موقعیت استراتژیک آن در میدان سن مارکو، قلب جمهوری ونیز، این کافه را به صحنه رویدادهای مهم تاریخی تبدیل کرد.
فهرست مشتریان کافه فلوریان مانند دفتر خاطرات تاریخ هنر و ادبیات اروپاست: کازانووا، کارلو گولدونی، گوته، لرد بایرون، اوگو فوسکولو، بالزاک، چارلز دیکنز و اسکار وایلد. دکوراسیون داخلی باشکوه با مبل‌های مخمل قرمز، آینه‌های قدی و نقاشی‌های سقفی، شکوه دوران طلایی ونیز را به نمایش می‌گذارد.
نوشیدنی‌های خاص این کافه مانند فروزن فلوریان و کافه دل دوجه، همچنان با همان دستور العمل‌های قدیمی تهیه می‌شوند.
وین: پایتخت فرهنگ کافه‌نشینی
کافه سنترال: محفل روشنفکران
کافه سنترال وین، تاسیس شده در سال ۱۸۷۶، نقش مهمی در شکل‌گیری فرهنگ فکری اروپای مرکزی داشت. این کافه که توسط معمار مشهور هاینریش فون فرستل طراحی شده، محل ملاقات شخصیت‌های برجسته‌ای چون زیگموند فروید، لئون تروتسکی، آلفرد آدلر و پیتر آلتنبرگ بود. طبقه اول کافه به دلیل حضور شطرنج‌بازان حرفه‌ای، به “مدرسه شطرنج وین” معروف شد.
معماری نئوگوتیک، سقف‌های بلند قوسی و ستون‌های مرمرین کافه سنترال، نمونه‌ای درخشان از معماری امپراتوری هابسبورگ است. منوی این کافه آیینه‌ای از فرهنگ غنی آشپزی وین است، از اشنیتسل گرفته تا شیرینی‌های سنتی مانند زاخرتورته. قهوه در این کافه تنها یک نوشیدنی نیست، بلکه بخشی از یک آیین است که فرهنگ مصرف قهوه می باشد.
کافه فراوئن‌هوبر: قدیمی‌ترین کافه وین
کافه فراوئن‌هوبر از سال ۱۸۲۴ در ساختمانی زردرنگ با طراحی آرت دکو میزبان دوستداران قهوه است. این کافه که در خیابان هرنگاسه قرار دارد، شاهد اجرای قطعات موسیقی توسط موتزارت و بتهوون بوده است. فضای داخلی کمی خارج از عرف اما دلپذیر آن، با تزئینات آرت دکو و مبلمان راحت، محیطی صمیمی برای گذران وقت خلق کرده است.
منوی غنی این کافه شامل ده‌ها نوع قهوه و شیرینی‌های سنتی وینی است. رسمی محلی وجود دارد که می‌گوید باید یک فنجان قهوه غلیظ را همراه با برشی از کیک زاخرتورته نوش جان کرد و شاید یک دست شطرنج هم بازی کرد. این تجربه با فضای اصیل اتریشی کافه تکمیل می‌شود.
رم: آنتیکو کافه گرکو و میراث هنری ایتالیا
کافه گرکو رم، تاسیس شده در سال ۱۷۶۰ توسط نیکولا دلا مادالنا یونانی، به سرعت به پاتوق هنرمندان و نویسندگان تبدیل شد. موقعیت استراتژیک این کافه در نزدیکی آکادمی هنری رم، آن را به مرکزی برای توسعه هنر و به ویژه عکاسی ایتالیا تبدیل کرد. موزه متروپولیتن این کافه را یکی از مهم‌ترین مراکز شکل‌گیری مکتب عکاسی ایتالیا می‌داند.
فهرست مشتریان این کافه خواندنی است: جان کیتس، پرسی شلی، گوته، ریچارد واگنر و فلیکس مندلسون. دیوارهای کافه با آثار هنری تزئین شده و فضای داخلی آن موزه‌ای از تاریخ هنر ایتالیاست. امروزه این کافه،یکی از کافه های معروف جهان است و همچنان مرکزی برای گردهمایی هنرمندان و دوستداران هنر بوده و قهوه‌های آن با همان سبک و سیاق قدیمی تهیه می‌شوند.
جمع‌بندی
کافه های معروف جهان به ما می‌آموزند که چگونه یک فضای اجتماعی می‌تواند در شکل‌گیری فرهنگ و تمدن نقش داشته باشد. آنها نه تنها محلی برای نوشیدن قهوه، بلکه مکانی برای گفتگو، خلاقیت و تبادل اندیشه هستند. این میراث فرهنگی، همچنان در کافه‌های امروزی زنده است.
شرکت‌های پیشرو در صنعت قهوه مانند پرتو پدیده پارس، با درک اهمیت فرهنگی کافه‌ها، در تلاشند تا با واردات قهوه و پخش بهترین قهوه‌ها به کافه‌های سراسر کشور، این میراث را حفظ کرده و با عرضه قهوه‌های باکیفیت و حمایت از فرهنگ کافه‌نشینی، به تداوم این سنت تاریخی کمک کنند.