صنعت اینستنت کافی چیست؟ آشنایی با اینستنت کافی

زمان برای بسیاری از افراد اهمیت ویژه‌ای دارد. بسیاری ترجیح می‌دهند هر کجا که هستند، چه در خانه، محل کار یا حتی در سفر، بتوانند در کمترین زمان ممکن از نوشیدن یک فنجان قهوه لذت ببرند. در این میان، اینستنت کافی یا همان قهوه فوری، با سرعت و سهولت تهیه، تبدیل به یکی از محبوب‌ترین انواع قهوه در سراسر جهان شده است.

اما اینستنت کافی دقیقاً چیست و چگونه تولید می‌شود؟ قهوه فوری، پودر یا کریستال‌هایی از قهوه است که از طریق فرآیندهای صنعتی خاصی از دانه‌های قهوه برشته شده به دست می‌آید. این پودر قهوه تغلیظ شده، تنها با اضافه کردن آب داغ، در عرض چند ثانیه تبدیل به یک فنجان قهوه آماده نوشیدن می‌شود. در ادامه، بیشتر با تاریخچه پیدایش، مراحل تولید و ویژگی‌های قهوه فوری آشنا خواهیم شد.

پیدایش و تاریخچه اینستنت کافی

ایده تولید قهوه فوری، اولین بار توسط دیوید استرانگ، یک شیمیدان نیوزیلندی، در سال 1890 مطرح شد. او موفق شد با روش‌های خاصی، عصاره قهوه را خشک کرده و به شکل پودر درآورد، به طوری که با اضافه کردن آب داغ دوباره طعم و عطر قهوه را داشته باشد.

اما این نوع قهوه، به دلیل طعم و کیفیت نه چندان مطلوب، تا سال‌ها مورد استقبال قرار نگرفت. سرانجام در دوران جنگ جهانی دوم، ارتش آمریکا به دنبال راهی برای تأمین قهوه برای سربازان خود بود. در این زمان شرکت نستله موفق شد با بهبود روش تولید استرانگ، نوعی اینستنت کافی با کیفیت بالاتر و طعم بهتر تولید کند. این محصول که در ابتدا فقط برای استفاده نظامیان بود، بعدها با نام تجاری نسکافه روانه بازار مصرف عمومی شد و به تدریج جایگاه خود را در سبد مصرفی خانوارها پیدا کرد.

مراحل تولید قهوه فوری

برای تهیه پودر اینستنت کافی، ابتدا دانه‌های قهوه انتخاب شده، برشته و آسیاب می‌شوند. سپس پودر قهوه حاصل را در دستگاه‌های مخصوص، تحت فشار و حرارت بالا قرار داده و با آب ترکیب می‌کنند تا عصاره غلیظی از قهوه به دست آید. پس از آن، این عصاره غلیظ وارد مرحله خشک کردن می‌شود که معمولاً به دو روش انجام می‌شود.

در روش اول که “خشک کردن انجمادی” نام دارد، عصاره قهوه ابتدا منجمد شده و سپس در خلأ خشک می‌شود. این فرآیند باعث حفظ بیشتر طعم و عطر قهوه می‌شود اما هزینه تولید را افزایش می‌دهد. در روش دوم موسوم به “خشک کردن پاششی“، عصاره غلیظ قهوه با فشار بالا به صورت قطرات ریز به محفظه‌ای پاشیده می‌شود که هوای بسیار داغ دارد.

این قطرات ظرف چند ثانیه خشک شده و به پودر یا کریستال‌های ریز اینستنت کافی تبدیل می‌شوند. اگرچه روش خشک کردن پاششی کیفیت نهایی محصول را کمی کاهش می‌دهد اما به دلیل سرعت و هزینه کمتر، بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مزایا و معایب قهوه فوری

بزرگترین مزیت اینستنت کافی، سهولت و سرعت بالای تهیه آن است. هر کجا که هستید، تنها با اضافه کردن آب داغ، ظرف چند ثانیه می‌توانید یک فنجان قهوه آماده نوشیدن داشته باشید. از طرفی به دلیل حجم و وزن کم، حمل آن بسیار آسان است و به راحتی می‌توان آن را در سفر، محل کار یا هر جای دیگری همراه داشت.

همچنین به دلیل رطوبت بسیار کم، این نوع قهوه ماندگاری بسیار بالایی داشته و نیاز به شرایط نگهداری خاصی ندارد. اما در کنار این مزایا، اینستنت کافی معایبی هم دارد. مهم‌ترین آن، کیفیت و طعم نهایی نوشیدنی است که معمولاً به پای قهوه‌های دم شده با دانه تازه نمی‌رسد. فرآیند تولید پودر قهوه فوری باعث از دست رفتن بخشی از روغن‌های طبیعی، طعم و عطر قهوه می‌شود.

البته در سال‌های اخیر، با پیشرفت فناوری، کیفیت قهوه‌های فوری بهبود قابل توجهی داشته است اما هنوز با قهوه دم کرده تازه قابل مقایسه نیست. از طرفی گفته می‌شود پودر اینستنت کافی کافئین کمتری نسبت به قهوه معمولی داشته و در برخی موارد در تهیه آن از دانه‌های با کیفیت پایین‌تر استفاده می‌شود.

جایگاه صنعت اینستنت کافی در ایران و جهان

امروزه صنعت اینستنت کافی، جایگاه قابل توجهی در صنعت عظیم قهوه جهان پیدا کرده است. شرکت‌های بزرگ بین‌المللی مانند نستله (برند نسکافه) و جاکوبز بخش عمده این بازار را در اختیار دارند. همچنین شرکت‌های آمریکایی مکس ول هاوس و فولجرز هر کدام بیش از 10 درصد سهم تجارت جهانی قهوه فوری را به خود اختصاص داده‌اند.

در کنار این غول‌های صنعت، شرکت‌های متوسط و کوچک محلی نیز در بسیاری از کشورها، از جمله ایران مشغول به فعالیت هستند. در بازار ایران نیز شرکت‌هایی مانند گلستان (با برند مولتی کافه) در زمینه تولید اینستنت کافی در حال فعالیت هستند.

شرکت پرتو پدیده نیز به عنوان یکی از پیشگامان صنعت قهوه در ایران، با فراوری و عرضه انواع دانه قهوه، زمینه را برای تولید قهوه فوری با کیفیت فراهم میکند. بر اساس آمارهای گمرک، میزان واردات سالانه دانه سبز قهوه به کشور حدود 50 هزار تن برآورد می‌شود که بخش قابل توجهی از آن صرف تولید اینستنت کافی می‌شود.

در یک نگاه

صنعت اینستنت کافی با وجود قدمتی بیش از یک قرن، همچنان در حال رشد و توسعه است. این محصول که حاصل خلاقیت و فناوری در صنعت قهوه است، مزایای زیادی از جمله سهولت تهیه، قابلیت حمل و ماندگاری بالا را برای مصرف کننده به ارمغان آورده است.

اگرچه کیفیت و طعم قهوه فوری هنوز با قهوه دم شده تازه قابل مقایسه نیست، اما پیشرفت‌های اخیر در این صنعت نویدبخش بهبود هر چه بیشتر کیفیت این محصول پرطرفدار است. شرکت‌های بزرگ و کوچک زیادی در سراسر جهان در حال رقابت برای تصاحب سهم بیشتری از بازار اینستنت کافی هستند.

در ایران نیز تولید قهوه فوری در کنار سایر فراورده‌های قهوه، صنعتی رو به رشد است و فعالان این حوزه با تکیه بر دانش و تجربه، در تلاشند تا نیاز مصرف کنندگان ایرانی به این محصول را با بهترین کیفیت ممکن پاسخ دهند.